บทที่ 260 บทกวีสองบท
“เก็งข้อสอบ?”
สวี่เอ้อร์หลางย้อนถามด้วยความฉงน แต่เขาฉลาดมาก จึงเข้าใจความหมายของสวี่ชีอันในทันที
รินน้ำร้อนให้พี่ใหญ่อย่างช้าๆ แล้วสวมเสื้อคลุมให้ตัวเองอีกชั้นหนึ่ง สวี่ซินเหนียนนั่งเก้าอี้ แล้วพูดว่า “ไม่ต้อง ปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่หลายคนในสำนักได้ช่วยพวกเราเก็งข้อสอบแล้ว”
หลังจากการก่อตั้งราชวิทยาลัยหลวง ความคิดของบัณฑิตทั้งหลายก็ถูกผูกอยู่กับสี่ตำราห้าคัมภีร์ ไม่มีความฉลาดหลักแหลมเหมือนคนรุ่นก่อน การที่ต้าฟ่งไม่มีบทกวีก็คือผลที่ตามมา
แต่ก็มีข้อดีอยู่อีกอย่างคือ เก็งข้อสอบได้ง่ายขึ้น
การเก็งข้อสอบ ความจริงก็เหมือนกับการที่อาจารย์ของสวี่ชีอันในชาติก่อนเคาะกระดานดำเน้นสาระสำคัญ เนื่องจากมีการจำกัดขอบเขตเนื้อหาและวิธีการตอบ ข้อสอบการสอบคัดเลือกเข้ารับราชการจึงสามารถ ‘คาดเดา’ ได้ในระดับหนึ่ง
นอกจากการเก็งข้อสอบแล้ว ยังมีอีกวิธีที่แยบยลก็คือ…การซื้อข้อสอบ
และที่ร้ายไปกว่าการซื้อข้อสอบก็คือ ‘การกำหนดไว้เป็นการภายใน’
ที่เรียกว่าการกำหนดไว้เป็นการภายในก็คือ ถึงแม้คนประเภทนี้จะเขียนได้ไม่สละสลวย ก็ยังสามารถผ่านด่านได้ ถือเป็นผู้สอบผ่าน
รายละเอียดการดำเนินการก็คือการติดสินบนขุนนางผู้ควบคุมการสอบ โดยก่อนสอบจะมีการหารือกันก่อนว่าจะกำหนด ‘รหัส’ อย่างไร ตัวอย่างเช่น คำสุดท้ายของบรรทัดแรกคือ ‘ชรา’ คำสุดท้ายของบรรทัดที่สองคือ ‘เหล็ก’ และบรรทัดที่สี่ ห้าและหกคือ ‘หก หก หก’
เมื่อขุนนางผู้ควบคุมการสอบเห็น ก็จะรู้ว่านี่เป็นคนของตัวเอง
การอำพรางชื่อและคัดลอกป้องกันการทุจริตเช่นนี้ไม่ได้
วิธีที่แยบยลเช่นนี้ สวี่ชีอันได้ยินมาจากเว่ยเยวียน หลังจากฟังแล้วก็รู้สึกสะเทือนใจ ภูมิปัญญาของคนโบราณจะดูถูกไม่ได้
น่าเสียดายที่วิธีการติดสินบนขุนนางผู้ควบคุมการสอบไม่ได้อยู่ในการพิจารณา สวี่ซินเหนียนเป็นศิษย์ของสำนักอวิ๋นลู่ที่ถูกตัดสินแล้วว่าเขาไม่มีวาสนาสอบผ่านจอหงวน ปั้งเหยี่ยน ทั่นฮัว หรือแม้กระทั่งคะแนนระดับหนึ่งก็ไม่แน่ว่าจะเป็นไปได้
ก่อนพบกับจงหลี สวี่ชีอันคิดแต่เพียงว่าจะช่วยทำโพยให้เอ้อร์หลาง และจะปิดบังทหารที่คุมสอบได้อย่างไร หลังจากขบคิดจนหัวแตก ก็คิดได้วิธีหนึ่ง นั่นก็คือการคัดลอกบทความไว้ที่ใดที่หนึ่ง
แรงบันดาลใจสำหรับวิธีนี้ได้มาจากเพื่อนชาวเน็ตผู้ซื่อบื้อในชาติก่อน จำได้ว่ามีคนพูดโอ้อวดตัวเองบนเว็บไซต์ ว่าแฟนสาวเห็นเขาสักคำว่า ‘ท่านทุกข์’ บนองคชาตของเขา
จึงถามเขาว่าสองคำนี้หมายความว่าอย่างไร เพื่อนชาวเน็ตผู้ซื่อบื้อยิ้มอ่อน สูดลมเข้าสู่จุดตันเถียน แล้วตอบอย่างมั่นใจว่า ที่จริงก็คือ ท่านไม่เห็นว่าน้ำในแม่น้ำฮวงโหวไหลหลากมาจากฟากฟ้าหรืออย่างไร…พวกเราจงร่วมใจกันกำจัดความทุกข์ที่ไม่มีที่สิ้นสุดนี้กันเถิด
แม้ว่ามันจะเป็นการโอ้อวดที่ไม่น่าเชื่อถือ แต่สวี่ชีอันก็มีความรู้สึกร่วมอย่างมากทีเดียว…สิ่งเหล่านี้ไม่สำคัญ สิ่งสำคัญก็คือ การดำเนินการข้างต้นเอ้อร์หลางสามารถทำได้อย่างแน่นอน
เพียงแค่เขาพูดว่า ‘เตียวฉานของข้า’ ในฐานะผู้บำเพ็ญในระดับบำเพ็ญตนของเขา…หลังจากนั้นก็จะสามารถเขียนเรียงความห้าร้อยคำลงไปได้
ขุนนางผู้ควบคุมการสอบจะไม่มีวันจับได้อย่างแน่นอน
แต่ด้วยความหยิ่งยโสของเอ้อร์หลาง ตีให้ตายเขาก็ไม่มีวันทำอย่างนั้นแน่นอน…สวี่ชีอันพยักหน้าช้าๆ “แล้วบทกวีเล่า”
สวี่ซินเหนียนขมวดคิ้วแล้วตอบว่า “บทกวีไม่ได้อยู่ในการพิจารณา ข้าไม่เชี่ยวชาญในเรื่องบทกวี”
จุดสำคัญในการเตรียมสอบของเขาอยู่ที่เน้นที่การโต้ตอบและเนื้อหางานประพันธ์ของสำนักขงจื๊อ และแน่นอนว่าบัณฑิตคนอื่นๆ ก็เหมือนกัน บทกวีนี้พูดได้แค่ว่าแล้วแต่โชคชะตา
“มีการเตรียมพร้อมจะได้ไม่ต้องร้อนรนอย่างไรเล่า พี่ใหญ่มาที่นี่ก็เพื่อเก็งบทกวี” สวี่ชีอันกล่าว
“แล้วพี่ใหญ่คิดจะเก็งอย่างไร”
“จับฉลาก” สวี่ชีอันยิ้มอย่างลึกลับ
…
“ท่านแม่ ข้าอยากกินส้ม”
ในห้องที่เชื่อมต่อกัน เสี่ยวโต้วติงสวมเสื้อผ้าชั้นเดียวตัวหลวมเดินออกมา
“ดึกแล้วจะกินส้มอะไรอีก ยังอยากมีฟันอยู่หรือไม่ ส้มอยู่ในห้องโถง ออกไปเอาเอง” อาสะใภ้กำลังยุ่งยากใจเกี่ยวกับอนาคตของลูกชาย
เสี่ยวโต้วติงเดินออกไปโดยไม่พูดอะไรสักคำ นางกินส้มที่ทางเดินด้านนอกจนหมด แล้วก็กลับไปนอนที่ห้องด้วยความพึงพอใจ
ส่วนอารองและอาสะใภ้ยังคงหารือเกี่ยวกับอนาคตของสวี่เอ้อร์หลางต่อ พูดไป อาสะใภ้ก็รู้สึกเสียใจว่าเหตุใดตอนแรกถึงส่งสวี่ซินเหนียนไปที่สำนักอวิ๋นลู่
เอ้อร์หลางเป็นเด็กอัจฉริยะมาตั้งแต่เด็ก ความจำก็ดี ตอนที่สำนักอวิ๋นลู่เปิดรับสมัคร อารองสวี่จึงพาลูกชายไปสอบที่ภูเขาชิงหยุน และสอบผ่านทันที
“ตอนแรกถ้าส่งไปยังราชวิทยาลัยหลวงจะดีแค่ไหน” อาสะใภ้พูดอย่างขุ่นเคือง
“นั่นเป็นความเห็นของผู้หญิง สำนักอวิ๋นลู่จึงนับเป็นลัทธิขงจื๊อที่แท้จริง” อารองสวี่พูดด้วยน้ำเสียงฮึดฮัด
………..
สวี่ซินเหนียนตัดกระดาษเซวียนจื่อเป็นแผ่นสี่เหลี่ยมเล็กๆ สิบกว่าแผ่น แล้วเขียนหัวข้อต่างๆ เช่น “ดอกไม้ นก ปลา และแมลง” จากนั้นก็เกลี่ยตามอารมณ์
“พี่ใหญ่ พี่มาจับสิ”
สวี่ซินเหนียนรู้สึกว่าพี่ใหญ่กำลังก่อกวน แต่เมื่อเห็นว่าเขากระตือรือร้นมากก็ยากที่จะปฏิเสธ แค่อยากจะให้พี่ใหญ่ที่น่ารำคาญกลับไปเร็วๆ เขาจะได้นอนเสียที แล้วก็อยากดูด้วยว่าพี่ใหญ่สามารถแต่งกลอนสดได้หรือไม่ เขาจะได้เห็นกับตาด้วย
สวี่ชีอันหลับตา แล้วใช้มือสุ่มจับ
“สองชิ้น?”
สวี่ซินเหนียนพบว่าพี่ใหญ่จับกระดาษขึ้นมาสองชิ้น
“สองชิ้นก็สองชิ้นสิ เพิ่มมาอีกชิ้นถือเป็นหัวข้อสำรอง”
สวี่ชีอันพูดพร้อมกับเปิดแผ่นกระดาษออก แบ่งออกเป็น ‘ระบายปณิธาน’ และ ‘รักชาติ’
สวี่ซินเหนียนมองพี่ใหญ่อย่างรอคอย
“อืม อืม…ข้าขอคิดก่อน พรุ่งนี้จะมอบให้เจ้า” สวี่ชีอันเกาหัว
บอกลาสวี่ซินเหนียน แล้วกลับไปที่ห้องของตัวเอง สวี่ชีอันจุดเทียน นั่งที่โต๊ะ เงยหน้ามองคานบ้าน แล้วพูดว่า
“เจ้าเป็นศาสดาพยากรณ์มิใช่หรือ ไม่สามารถพยากรณ์หัวข้อในการสอบคัดเลือกช่วงวสันต์เชียวหรือ”
บนคานบ้านมีผู้หญิงผมกระเซิงนอนอยู่ สวมเสื้อคลุมยาวผ้าป่านแบบเรียบง่าย ตอบว่า “ศาสดาพยากรณ์ยิ่งควรรู้จักเก็บความลับ ข้าไม่ใช่คนดวงดี ทันทีที่ทำให้ข้อสอบของการสอบฤดูใบไม้ผลิรั่วไหล บางทีอาจจะตายในวันพรุ่งนี้เลยก็ได้”
“มีข้าคอยเจ้าปกป้องเจ้า ท่านโหราจารย์เคยกล่าวไว้ว่าข้าเป็นคนดวงดีมิใช่หรือ” สวี่ชีอันยุยง
“ในเมื่อเจ้าเป็นคนดวงดี ถ้าเช่นนั้นหัวข้อที่เจ้าจับสลากได้ ก็ต้องเป็นหัวข้อของการสอบคัดเลือกช่วงวสันต์” จงหลีพูดเรียบๆ “ทำไมข้าจะต้องเสี่ยงอันตรายด้วย”
มีเหตุผล…สวี่ชีอันถามอีกว่า “แล้วเหตุใดจึงไม่ให้ข้าคาดเดาเกี่ยวกับการโต้ตอบและเนื้อหางานประพันธ์ของสำนักขงจื๊อ”
“ยิ่งเรื่องเดียวยิ่งเดาถูกง่าย” จงหลีกล่าว
สวี่ชีอันไม่ได้พูดอะไรอีก พยายามคิดถึงบทกวีเคยเรียนสมัยมัธยมต้นและปลาย ถึงแม้จะผ่านมาหลายปีแล้ว แต่บทกวีบางบทยังคงชัดเจนในความทรงจำ
แน่นอนว่า บทกวีที่เป็นภาษาจีนโบราณและบทกวีที่ค่อนข้างยาว เขาจำไม่ได้แล้วหรือจำได้ไม่หมด ตัวอย่างเช่นบทกวีชื่อเชิญร่ำสุราของหลี่ไป๋ จำได้แค่ ‘น้ำในแม่น้ำฮวงโหไหลหลากมาจากฟากฟ้า’ เพียงไม่กี่ประโยคเท่านั้น
แต่บทกวีอย่าง ‘รุ่งอรุณแห่งฤดูใบไม้ผลิ’ นี้ เขาคาดว่าจนตายก็ไม่มีวันลืม
‘บทกวีระบายปณิธานที่มีชื่อเสียงที่สุดคือบทกวีแม้ว่าเต่าจะอายุยืนยาวของโจโฉ แต่พิจารณาถึงความปรารถนาที่จะมีอายุยืนยาวของจักรพรรดิหยวนจิ่งแล้ว หากเขียนบทกวีบทนี้เกรงว่าจักรพรรดิหยวนจิ่งจะทรงกริ้ว’
‘ส่วนบทกวีรักชาตินั้นมีอยู่มาก เพียงแต่บทกวีรักชาติในความทรงจำของข้า ล้วนเกิดตอนที่บ้านแตกสาแหรกขาด มีทั้งฝันเห็นตัวเองขี่ม้าศึกที่สวมเกราะข้ามธารน้ำแข็ง มีทั้งบ้านเมืองชำรุดทรุดโทรม มีเพียงสายน้ำและขุนเขายังคงเดิม มีทั้งหญิงสาวร้องเพลงหาเงินไม่เข้าใจความเคียดแค้นจากการสิ้นชาติ…ยากจัง’
หลังเที่ยงคืน สวี่ชีอันกำลังนอนหลับสนิท ทันใดนั้นเขาก็ได้ยินเสียง ‘โครม’ ดังสนั่น ตามมาด้วยเสียงคร่ำครวญจากผู้หญิงที่โชคร้ายคนหนึ่ง
เขาตกใจตื่นทันที จับดาบข้างเตียงตามจิตใต้สำนึก
“ขอโทษที ข้าหกล้ม…” จงหลีพูดอย่างพยายามทนความเจ็บปวด
‘แบบนี้ก็ล้มได้ด้วยหรือ? อย่างน้อยเจ้าก็เป็นโหรระดับห้านะ…’ สวี่ชีอันกระตุกมุมปาก เป่าลมหายใจออกเพื่อระบายความคับข้องใจออกมา “ไม่เป็นไร นี่เป็นส่วนหนึ่งของความโชคร้าย?”
“นี่ยังนับว่าโชคดี หากไม่ใช่เพราะอยู่ข้างกายเจ้า ข้าคงขาหักไปแล้ว”
ลูกศิษย์คนที่ห้าของท่านโหราจารย์พูดคำพูดที่น่าสังเวชด้วยน้ำเสียงราบเรียบ “ไม่เป็นไร ถึงอย่างไรข้าก็เคยชินกับมันแล้ว”
หลังจากพูดจบ นางก็ค่อยๆ ลุกขึ้นแล้วเดินไปที่ประตู “ข้าจะไปนั่งสมาธิข้างนอก ไม่รบกวนการนอนของท่านแล้ว”
“…” สวี่ชีอันมองตามนางออกไป แล้วปิดประตู
พลิกตัว นอนต่อ ปรากฏว่าประตูเปิดออกอีกครั้ง จงหลีกลับมาแล้ว
“หืม?”
สวี่ชีอันทำเสียง ‘หืม’ แสดงให้รู้ว่าตัวเองสงสัยและไม่พอใจ
ความคิดเห็น
ความคิดเห็นของผู้อ่านเกี่ยวกับนิยาย: ผู้พิทักษ์รัตติกาลแห่งต้าฟ่ง